Strona Główna
Błędy w biernych zabezpieczeniach przeciwpożarowych

Najczęstsze błędy w zabezpieczeniach przeciwpożarowych

Na poziom bezpieczeństwa pożarowego wpływają zastosowane zabezpieczenia ogniochronne. Rozwój technologiczny i innowacyjne produkty przyczyniają się do wzrostu skuteczności zabezpieczeń przeciwpożarowych. Jednak błędy, popełniane w ich instalacji, nadal mogą być katastrofalne w skutkach.

Poznanie najczęstszych błędów i sposobów ich uniknięcia, pozwoli na zminimalizowanie ryzyka pożaru i kosztów zniszczeń oraz przeprowadzenie bezpiecznej ewakuacji ludzi przebywających w budynku.

Z artykułu dowiesz się:

Czym jest ochrona przeciwpożarowa?
Czym są bierne i czynne zabezpieczenia przeciwpożarowe?
Dlaczego bezpieczeństwo pożarowe jest tak ważne?
Jakie są najczęstsze błędy w zabezpieczeniach przeciwpożarowych?
Jak uniknąć błędów w doborze i instalacji zabezpieczeń przeciwpożarowych?

Czym jest ochrona przeciwpożarowa?

Zgodnie z ustawą, ochrona przeciwpożarowa obejmuje działania, mające na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem.

Przedsięwzięcia te realizowane są poprzez: zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, zapewnienie sił i środków do ich zwalczania oraz działania ratownicze.¹

^{1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej}

Czym są bierne i czynne zabezpieczenia przeciwpożarowe?

Zabezpieczenia przeciwpożarowe mają na celu natychmiastowe wykrycie pożaru i ograniczenie jego rozprzestrzeniania się.

Zabezpieczenia ogniochronne mają zwiększyć bezpieczeństwo i pozwolić na ewakuację ludzi z obiektu. Zabezpieczenia przeciwpożarowe dzielimy na czynne i bierne. Czynne -wykrywają zagrożenie, ostrzegają i samoczynnie zaczynają gaszenie ognia. Bierne spowalniają rozprzestrzenianie się ognia (przez właściwy skład i wytrzymałość materiału).

Dlaczego bezpieczeństwo pożarowe jest tak ważne?

W zeszłym roku wybuchło 3,8 mln pożarów.² W ich wyniku śmierć poniosło 46 tysięcy osób.³ 57% ofiar nie wiedziało, że budynku wybuchł pożar.⁴ 47% osób podczas pożaru miało ograniczoną widoczność do 3,5 metra.⁵

Bezpieczeństwo pożarowe to nie tylko przestrzeganie norm, narzuconych na zespoły projektowe i wykonawcze. Dane pokazują, że za przepisami kryje się ludzka tragedia. Firmy, które mają zapewnić bezpieczeństwo, w momencie pożaru odpowiadają za los wielu ludzi. Wykorzystanie odpowiednich materiałów i zabezpieczeń ogniochronnych może uratować niejedno życie i oszczędzić cierpień.

Jak zwiększyć poziom bezpieczeństwa pożarowego i ułatwić ewakuację?

Należy ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia w budynku – zamknąć pożar w jednym pomieszczeniu.
Pożar nie powinien odciąć dróg ewakuacji.
Trzeba zapewnić warunki, które po ewakuacji pozwolą strażakom na wejście do budynku i bezpieczne przeprowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej.

^{2. CTIF (Międzynarodowy Komitet Techniczny Prewencji i Zwalczania Pożarów), Raport nr 21 - Światowe statystyki pożarowe 2016.

3. Hall, Jr. John R. Analizy i badania pożarów NFPA, Quincy, MA. „Oparzenia, gazy toksyczne i inne ryzyka”.

4. Podręcznik ochrony przeciwpożarowej NFPA, Wydanie 18.

5. Podręcznik ochrony przeciwpożarowej NFPA, Wydanie 18.}

^{*Źródło nagrania: https://www.youtube.com/watch?v=En8OgFemvMc}

Powyższe nagranie pochodzi ze szpitala uniwersyteckiego w Turku w Finlandii. Film pokazuje rozprzestrzenianie się pożaru i ewakuację osób, które mają ograniczoną możliwość poruszania się samemu. Śledztwo po tragedii wykazało, że wadliwie wykonano zabezpieczenia przeciwpożarowe. Przez to ogień rozprzestrzenił się w klika minut, ograniczając widoczność i niemal uniemożliwiając ewakuację pacjentów.

Zapewnienie czasu na opuszczenie budynku jest niezwykle istotne. Należy pamiętać, że ludziom w sytuacji kryzysowej towarzyszy stres i panika. Często tracą oni orientację i nie są w stanie samodzielnie się ewakuować.

Jak poprawnie wykonać zabezpieczenia ogniochronne i zapewnić czas na ewakuację?

Wybrać odpowiednie produkty przeciwpożarowe i poprawnie je zainstalować.
Poszerzać wiedzę – korzystać ze szkoleń z zakresu biernej ochrony przeciwpożarowej. Wiedzieć, jak instalować, gdzie szukać informacji o produktach, poprawnym doborze oraz możliwościach optymalizacji czasu.

Najczęstsze błędy w biernych zabezpieczeniach przeciwpożarowych

Przyczyny błędów

Podstawową przyczyną błędów w biernych zabezpieczeniach przeciwpożarowych jest podejście mentalne na etapie projektowania budynku i w trakcie realizacji.

Często temat traktuje się niepoważnie. Pojawia się niechlujstwo, niedbalstwo i przekonanie, że „u nas i tak nic się nie pali”. O pożarze nie myśli się przed jego wybuchem. Przykład pożaru Grenfell Tower w Londynie pokazuje, jak tragiczne skutki może mieć brak wyobraźni i wiedzy o zabezpieczeniach przeciwpożarowych.

Pożar Grenfell Tower w Londynie

^{Pożar wieżowca Grenfell Tower w Londynie wybuchł 14 czerwca 2017 roku. Po północy służby odebrały pierwsze zgłoszenie. Budynek wzniesiono w latach 1972-1974, składał się ze 120 mieszkań komunalnych. W latach 2015-2016 przeprowadzono remont wieżowca. Pomimo to, pożar w kilkanaście minut objął wszystkie 24 piętra budynku. Okazało się, że do ocieplenia wieżowca użyto niewłaściwego, palnego materiału.}

_{Photo by PaulSHird on Foter.com / CC BY-SA.}

Jakie błędy w biernych zabezpieczeniach ppoż. są najczęściej popełniane w Polsce?

Bierne zabezpieczenia przeciwpożarowe można podzielić na dwie grupy:

Przejścia instalacyjne
Zabezpieczenia dylatacji

Do przejść instalacyjnych zalicza się:

Przejścia rur niepalnych
Przejścia rur palnych
Przejścia elektryczne

Przejście przeciwpożarowe musi spełniać następujące warunki:

parametr E – szczelność ogniowa,
parametr I – izolacyjność,
wartość czasu – od 15 do 240 minut.

Błędy w zabezpieczaniu rur niepalnych

Najczęstszy błąd przy rurach niepalnych to niespełnienie warunku I, czyli niedostateczna izolacyjność.

Ogień nie przedostaje się do drugiej strefy pożarowej, ale temperatura rury może doprowadzić do zapalenia się, znajdującego się tam materiału. Zgodnie z polską normą badawczą temperatura po drugiej stronie strefy pożarowej nie może przekroczyć 180 stopni Celsjusza. Konieczne jest zabezpieczenie termiczne rury na odpowiednim odcinku.

Błędy w zabezpieczaniu rur palnych

Rura palna wypala się podczas pożaru. Wypełnienie pustej przestrzeni jest niezwykle ważne. Należy zastosować materiały, które pod wpływem temperatury zwiększą objętość i wypełnią przestrzeń po wypalonej rurze.

Najczęściej popełniany błąd, to użycie zbyt małej ilości materiału pęczniejącego w stosunku do średnicy rury.

Zgodnie z KOT (Krajową Oceną Techniczną) na CP 648 dla różnych zakresów średnic stosujemy różne ilości owinięć. Na poprawne zadziałanie produktu ma wpływ wiele czynników np. grubość ścianek rury czy rodzaj tworzywa z jakiego jest wykonana. Zawsze należy sprawdzić, czy dane rodzaje przepustów zostały przebadane w KOT lub ETA (Europejska Ocena Techniczna). KOT definiuje także, z której strony mamy zabezpieczyć nasz przepust. W zależności od rodzaju przegrody i rury należy postępować zgodnie z właściwą instrukcją obsługi.

KOT instrukcja zabezpieczania rur palnych

1 / 3

Uszczelnienie przejścia przez ścianę rur metalowych (przy użyciu opaski ogniochronnej CP 648)

2 / 3

Uszczelnienie przejścia przez ścianę rur z tworzyw sztucznych (przy użyciu opaski ogniochronnej CP 648)

3 / 3

Uszczelnienie przejścia przez ścianę rur z tworzyw sztucznych (przy użyciu opasek ogniochronnych CP 648)

Błędy w zabezpieczaniu przepustów elektrycznych

Najczęstszym błędem w zabezpieczeniu przepustów elektrycznych jest zbyt duża liczba kabli w przegrodzie. Zawsze należy pamiętać o parametrze 60:40.

Kable nie powinny wypełniać więcej niż 60% przepustu. 40% pozostaje na materiał biernej ochrony przeciwpożarowej. Kable to miedź, a miedź to bardzo dobry przewodnik ciepła, dlatego też należy zadbać o izolacyjność przepustów. W uniknięciu błędów pomogą właściwe produkty, przebadane przy 100% wizualnym wypełnieniu kablami. Pierwszy to rękaw, drugi to kołnierz CFS-CC, który może być zakładany na już istniejące przejścia.

Dlaczego warto korzystać z rękawa ogniochronnego:

Możemy wypełnić przepust w 100%.
Możemy stosować go do płyt warstwowych/sandwichy.
Zamknięty nie pozwala na przepływ powietrza (ważne w np. serwerowniach).
Zapewnia czystość (brak pyłków i bałaganu przy instalacji).
Prosty do zainstalowania.
Produkt wielokrotnego użytku.

Kołnierz CFS-CC

Dowiedz się więcej

Rękaw CFS-SL

Dowiedz się więcej

Kolejnym, często spotykanym, błędem jest instalacja produktów przeciwpożarowych w przegrodach, które nie zostały przebadane i ujęte w KOT lub ETA. W obecnej chwili (stan z dnia 20.11.2018) Hilti jest jedynym producentem w Polsce, który przebadał przegrodę typu Amerblok. To pustak betonowy, w którym można zastosować dwa systemy: CP 648 i CP 673.

W przeciwnym razie, należałoby korzystać z dopuszczeń jednostkowych. Jednak stosowane są tylko w przypadku braku innego rozwiązania na rynku. Każde dopuszczenie musi być oparte na badaniach i wiedzy technicznej.

Podsumowując, przy przepustach zwracamy uwagę na:

Rodzaj przepustu
Rodzaj przechodzącego medium
Rodzaj przegrody
Stopień wypełnienia kablami
Instrukcje KOT i ETA

Poniższy film pokazuje, jak produkt przeciwpożarowy zwiększa swoją objętość pod wpływem wysokiej temperatury i działania ognia.

Jak uniknąć błędów w zabezpieczeniach przeciwpożarowych?

Dobierz odpowiednie produkty
Sprawdź rodzaj przegród
Wykorzystuj produkty posiadające KOT lub ETA. Sprawdź, czy dane rozwiązanie jest przebadane z materiałem, rodzajem przepustu i przejścia, w którym chcesz go użyć.
Nie korzystaj z dopuszczeń jednostkowych, jeśli na rynku istnieją rozwiązania do danego przejścia. Jeśli musisz zastosować dopuszczenia jednostkowe, pamiętaj, aby były poparte wiedzą techniczną i testami, a nie niepotwierdzoną deklaracją.
Poszerzaj swoją wiedzę i kwalifikacje, bierz udział w szkoleniach – produkty na rynku i zasady cały czas się zmieniają. Bądź na bieżąco.

Przestrzeganie powyższych zasad pomoże zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa pożarowego. Poważne traktowanie kwestii ochrony przeciwpożarowej na etapie planowania i realizacji, pozwala na zminimalizowanie ryzyka pożaru, skuteczną ewakuację ludzi z palącego się budynku oraz zmniejsza koszty ewentualnych zniszczeń.